woensdag 6 juni 2012

Gezag komt te voet en gaat te paard

Het is een trend dat het gezag van de rechter niet meer is wat het was. Graag achteraan aansluiten bij het kalen van gezag van pastoor politicus dokter hoogleraar en op den duur ongetwijfeld ook van dit blog. Dat proces lijkt in het achterop geraakte kanton assen vooral in verband met kinderschoenen in gang gezet, is daarom interessant voor het Kind in de knel om van nabij te volgen.

Wie begint er mee, welke vorm krijgt het en hoe reageert de rechtspraak? Het begint met traditionele plattelands vonnissen die herkenbaar afwijken van moderne beschaafde regels en opvattingen: rechters die orthodox hel en verdoemenis afroepen over vaders die voor hun kroost zorgen. Daarop zien we calculerende burgers die de rechterlijke uitspraak voortaan als ‘ook maar een mening’ afdoen. Spectaculaire dwalingen in de zaken over de Schiedammer moord, Lucia de Berk, Marianne Vaatstra en Ina Post hebben achteraf alle strafrechters voorzichtiger gemaakt: er kwamen meer vrijspraken. Sommige rechters wakkeren de legitimiteitscrisis van zichzelf aan met hun dwalingen, wrakingen of onbevredigende uitspraken. Weerstand tegen externe Vader-lekenrechters is intussen verminderd, toch neigen sommige rechters zelf tot bagatelliseren. Een enkele rechter wil de oorzaken buiten de deur zoeken, doet de dwalingen af als incidentele defecten in een overigens prima fungerend systeem. Zij lijkt zelfreinigend vermogen te hebben verloren. Interne audits blijven uit, grote bedrijven pakken dit beter aan: lichten na een debacle alle procedures en beslissingen systematisch door, houden Lessons Learned sessies.

taxatie fouten

Dat is ook te proeven in de reactie van de Raad voor de rechtspraak op de vervolging van twee rechters Hans Westenberg en Pieter Kalbfleisch wegens meineed (liegen). Weliswaar betreft meineed de kern van het rechtersambt, een enorm falen. De verdediging van één van die twee verdachte rechters is jarenlang door de Raad gefinancierd. Diezelfde rechter bleek in zijn ambtsperiode als betaald juridisch adviseur bij te klussen. Daar zitten ernstige bestuurlijke taxatiefouten achter en dramatische integriteitsproblemen. Het betreft niet alleen deze ene rechter, het kan zich herhalen. Wegkijken van camorra-world is gevaarlijk: het versnelt het kalen van rechterlijk gezag.

Liegende rechters Hans Westenberg en Pieter Kalbfleisch

Peter R. de Vries deed wat een rechter hem verbood namelijk uitzenden van heimelijk gemaakte opnamen. SBS6 en Endemol vatten de dwangsom van 30.000 euro als boete op en betaalden. Een herhaling voorkwam de rechter met een dwangsom van twee maal 500.000 euro, bovendien te betalen door De Vries zelf. Dat hielp, toch is het rechterlijk gezag beschadigd. Hetzelfde gebeurt eind januari dit jaar: IBM benut een dwangsom als een kans om een onwelgevallige uitspraak van een amsterdamse kantonrechter te negeren in plaats van uit te voeren. Dat een tv-journalist de rand opzoekt is te volgen, daarnaast is arrogantie in de directiekamer van zo'n groot bedrijf tegenover de mening van een rechter oorzaak: het bedrijf had hier 50.000 euro dwangsom voor over.

doe wat ik zeg

Dan in de vervolgprocedure leest de rechter IBM op zeldzame wijze de les: een dwangsom zou toch voor 'een concern als IBM' eigenlijk helemaal niet nodig moeten zijn, sneert de rechter. 'Door het vonnis niet uit te voeren minacht IBM de rechtbank in zeer ernstige mate, welke attitude een concern als IBM geenszins past'. Dan volgt een dwangsom die 'de bedrijfsvoering zal raken': 10.000 euro per dag met een maximum van 5 miljoen. Kortom: doen wat ik zeg, de hartelijke groeten was getekend Jan Westhoff, vice-voorzitter rechter van kanton amsterdam.

Het gezag van de rechter bladdert af, aldus oud NRC hoofdredacteur Folkert Jensma in een column. Gezag komt te voet en gaat te paard. Een rechter die het paard probeert in te halen, dat gaan we vaker zien.

We leven niet meer in de middeleeuwen ! contact: Bert Kerkhof

Lees tevens …

Aanhoudingen zorghoeve mishandelingen 2009
Asser rechter in opspraak geraakt
Agente werpt steen door ruit bij redacteur Kind in knel

6 juni 2012

Labels: CivielRecht