maandag 30 april 2012

Jeugdzorg blokkeerde onderzoek seksueel misbruik

Leiden – Nederlandse jeugdzorg heeft het onderzoek van de commissie Samson naar seksueel misbruik in tehuizen en pleeggezinnen lange tijd geblokkeerd. Dat schrijven wetenschappers van universiteit Leiden in hun nog niet openbaar gemaakte onderzoeks- rapport. De brancheorganisatie raadde het jeugdzorg instellingen of mee te werken aan de vragenlijst die de onderzoekers aan jongeren wilden voorleggen.

De commissie Samson onderzoekt in opdracht van de Tweedekamer hoe vaak seksueel misbruik van uit huis geplaatste kinderen voorkwam, zowel in een verder verleden als in recente jaren. De wetenschappers van universiteit Leiden kregen de deelopdracht te onderzoeken hoe groot het risico op seksueel misbruik voor kinderen in tehuizen en pleeggezinnen tegenwoordig is, afgezet tegen de kans van jongeren in het algemeen om misbruikslachtoffer te worden.

In het rapport klagen de wetenschappers over de stroefheid waarmee net jeugdzorgsysteem zich heeft opengesteld voor dit onderzoek. Er was volgens de onderzoekers weerstand bij directies en managers. Een illustratie hiervan is de koepelorganisatie van de nederlandse jeugdzorg, die de toegang tot het werkveld lange tijd voor hen wist te blokkeren. Terwijl de opdracht voor het onderzoek van de commissie Samson nota bene afkomstig was van het ministerie van Volksgezondheid, waar jeugdzorg onder valt. Ook toen jeugdzorg later wél groen licht gaf voor deelname aan het onderzoek, was er bij sommige directies van instellingen sprake van onwilligheid. 8 van de 79 benaderde instanties hebben uiteindelijk geen vragenlijsten aan jongeren voorgelegd.

Uit het rapport blijkt nu dat jongeren in pleeggezinnen en tehuizen een drie tot vier keen groter risico lopen om seksueel misbruikt te worden dan kinderen in een normale gezins- situatie. Universiteit Leiden sluit niet uit dat het probleem nog groter is: Als juist de weigerachtige instellingen of professionals kennis hebben van gevallen van seksueel misbruik en uit angst voor negatieve publiciteit weigeren mee te doen, zijn de genoemde cijfers onderschattingen van de werkelijke omvang van het probleem.

Aanvankelijk gaf de jeugdzorg koepel aan instellingen een negatief advies over het voorleggen van vragenlijsten aan kinderen. Volgens de brancheorganisatie zouden de vragen traumatiserend kunnen werken. Dit terwijl de werkwijze al was goedgekeurd door de Commissie Ethiek van het Leids universitair medisch centrum.

Uiteindelijk werd de Kinderombudsman ingeschakeld om de impasse te doorbreken. 'Maar wij hadden onze twijfels en de veiligheid van de kinderen gaat voor ons boven alles', zegt ans van de maat van jeugdzorg. Na raadpleging van twee traumadeskundigen zouden volgens haar de vragenlijst aangepast. Maar de onderzoekers schrijven juist dat de desbetreffende traumadeskundigen de oorspronkelijke vragenlijst zorgvuldig en niet beschadigend noemden en dat de vertraging dus onnodig was. Door de verloren maanden konden de wetenschappers niet zo veel jongeren bereiken als zij aanvankelijk nodig achtten voor een gedegen studie.

De Commissie is van mening dat jeugdzorg een kindermisbruikmachine is, aldus het Internet Magazine GeenStijl. Voor de duidelijkheid, gedoeld wordt op de instantie Jeugdzorg Nederland, niet jeugdzorg in het algemeen. Per jaar wordt 3,5 miljard euro uitgegeven aan zorg voor jeugd, volgens het huishoudboekje van nederland. Het grootste deel komt terecht bij provinciebesturen met de bedoeling zorgen voor kinderen met ernstige opgroei problemen (1,2 miljard). Bij wat deze besturen leveren blijkt seksueel misbruik 2 tot 4 keer zoveel voor te komen als onder de bevolking. In provinciale tehuizen en internaten komt seksueel misbruik nóg vaker voor, vooral zou vergrijp zijn aan kinderen met verstandelijke beperking.

De Commissie Samson doet onderzoek naar seksueel misbruik van door de overheid in een instelling of pleeggezin geplaatste kinderen. Zij betreurt dat het nog niet afgeronde onderzoek vroegtijdig naar buiten is gekomen, het concept-rapport wordt nog besproken met de Leidse onderzoekers. Daarbij gaat het onder meer om enkele fundamentele vragen over betrouwbaarheid van de gegevens en de vraag of ze representatief zijn. Het zijn slechts voorlopige onderzoeksresultaten, het onderzoek van de Leidse universiteit moet nog afgerond worden.

Samson wijst erop dat de commissie nu bezig is met het bestuderen van alle negen onderzoeken, het Leidse onderzoek is er daar één van. We kunnen daarom nog geen reactie geven op deze beweringen. Pas als alle onderzoeken zijn afgerond zullen we komen met conclusies en aanbevelingen aldus Rieke. Het eindrapport wordt gepresenteerd op 8 oktober.

Lees tevens …

Aanhoudingen zorghoeve mishandelingen 2009

6 juni 2012

Labels: Jeugdzorg